10 علت خشکی چشم و راه های پیشگیری و درمان خشکی چشم (راهنمای انتخاب)

خشکی چشم یکی از شایع‌ترین مشکلات چشمی است که بسیاری از افراد در سراسر جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. این عارضه می‌تواند باعث ناراحتی و افت کیفیت زندگی روزمره شود. شناخت علت خشکی چشم، علائم خشکی چشم و درمان خشکی چشم، کلید مدیریت و بهبود این وضعیت است.

در این مقاله به طور جامع به بررسی این موضوعات می‌پردازیم و راهکارهای پیشگیری از خشکی چشم را نیز ارائه خواهیم داد.

خشکی چشم چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟

خشکی چشم زمانی رخ می‌دهد که چشمان شما به اندازه کافی اشک تولید نمی‌کنند، یا اشک‌هایی که تولید می‌شوند کیفیت مناسبی ندارند و به سرعت تبخیر می‌شوند. اشک برای حفظ رطوبت، تغذیه و محافظت از سطح چشم ضروری است. لایه اشکی از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

1. لایه چربی (روغنی): بیرونی‌ترین لایه که توسط غدد میبومین پلک تولید می‌شود و از تبخیر سریع اشک جلوگیری می‌کند.
2. لایه آبی: ضخیم‌ترین لایه که عمدتاً از آب تشکیل شده و توسط غدد اشکی تولید می‌شود. وظیفه اصلی آن شستشو و تمیز کردن چشم است.
3. لایه مخاطی: داخلی‌ترین لایه که باعث چسبیدن اشک به سطح چشم می‌شود.

اختلال در هر یک از این لایه‌ها می‌تواند منجر به خشکی چشم شود.

علت خشکی چشم

علت خشکی چشم می‌تواند بسیار متنوع باشد و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند. برخی از مهم‌ترین علت خشکی چشم عبارتند از:

1. افزایش سن: با افزایش سن، تولید اشک به طور طبیعی کاهش می‌یابد.
2. عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض باد، هوای خشک، دود سیگار، آلودگی هوا و گرمای خشک (مانند بخاری یا تهویه مطبوع) می‌تواند تبخیر اشک را افزایش دهد.
3. استفاده طولانی‌مدت از وسایل دیجیتال: خیره شدن طولانی‌مدت به صفحه کامپیوتر، تبلت یا گوشی هوشمند، باعث کاهش دفعات پلک زدن و در نتیجه تبخیر بیشتر اشک می‌شود. این یکی از شایع‌ترین علت خشکی چشم در دنیای امروز است.
4. مصرف برخی داروها: داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها، ضدافسردگی‌ها، داروهای ضدفشار خون و داروهای سرماخوردگی می‌توانند باعث کاهش تولید اشک شوند.
5. بیماری‌های خاص: بیماری‌هایی مانند سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید، لوپوس، دیابت و بیماری‌های تیروئید می‌توانند منجر به خشکی چشم شوند.
6. جراحی‌های چشم: برخی جراحی‌های چشم مانند لیزیک، می‌توانند به طور موقت یا در موارد نادر به صورت دائمی باعث خشکی چشم شوند.
7. کمبود ویتامین A: کمبود این ویتامین در رژیم غذایی می‌تواند بر سلامت سطح چشم تأثیر بگذارد.
8. التهاب پلک (بلفاریت): التهاب غدد میبومین در پلک‌ها می‌تواند باعث اختلال در تولید لایه چربی اشک شود.
9. استفاده نادرست از لنزهای تماسی: استفاده بیش از حد، تمیز نکردن صحیح لنز یا استفاده از لنزهای نامناسب می‌تواند از علت خشکی چشم باشد.

علائم خشکی چشم را بشناسید

علائم خشکی چشم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و شدت آن نیز متغیر است. با این حال، برخی از رایج‌ترین علائم خشکی چشم که باید به آن‌ها توجه کنید عبارتند از:

• احساس سوزش یا خارش در چشم: این یکی از شایع‌ترین علائم است که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند.
• احساس وجود شن یا جسم خارجی در چشم: انگار چیزی در چشمتان فرو رفته و باعث ناراحتی می‌شود.
• قرمزی چشم: سطح چشم ممکن است قرمز و ملتهب به نظر برسد.
• حساسیت به نور: خیره شدن به نور روشن می‌تواند برای افراد دارای خشکی چشم آزاردهنده باشد.
• تاری دید موقت: دید شما ممکن است برای لحظاتی تار شود، به خصوص هنگام پلک زدن.
• آب‌ریزش بیش از حد چشم: این ممکن است متناقض به نظر برسد، اما گاهی اوقات خشکی شدید باعث تحریک چشم و تولید اشک‌های واکنشی می‌شود که کیفیت پایینی دارند و به سرعت از بین می‌روند.
• خستگی چشم: احساس خستگی و سنگینی در چشم‌ها، به خصوص پس از مطالعه یا کار با کامپیوتر.
• مشکل در استفاده از لنزهای تماسی: لنزها ممکن است در چشم احساس ناراحتی ایجاد کنند یا به راحتی جابجا شوند.

درمان خشکی چشم: راهکارها و نکات مهم

درمان خشکی چشم بستگی به علت خشکی چشم و شدت آن دارد. هدف اصلی درمان خشکی چشم، افزایش رطوبت چشم، کاهش التهاب و بهبود کیفیت اشک است.

1. قطره‌های چشمی اشک مصنوعی: این قطره‌ها رایج‌ترین و اولین خط درمان خشکی چشم هستند. اشک مصنوعی به جبران کمبود اشک طبیعی کمک کرده و سطح چشم را مرطوب نگه می‌دارد. انواع مختلفی از اشک مصنوعی وجود دارد، برخی بدون مواد نگهدارنده برای استفاده مکرر مناسب‌ترند.
2. پمادهای چشمی شبانه: برای موارد شدیدتر، پمادهای چشمی غلیظ‌تری وجود دارند که می‌توانند قبل از خواب استفاده شوند تا رطوبت چشم را در طول شب حفظ کنند.
3. داروهای تجویزی: در مواردی که التهاب عامل اصلی خشکی چشم است، چشم‌پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب مانند قطره‌های سیکلوسپورین یا لیفیتگراست را تجویز کند. قطره‌های استروئیدی نیز ممکن است برای دوره‌های کوتاه تجویز شوند.
4. مسدود کردن مجاری اشکی (Punctal Plugs): برای جلوگیری از تخلیه سریع اشک از چشم، چشم‌پزشک می‌تواند پلاک‌های کوچکی را در مجاری اشکی قرار دهد. این پلاک‌ها می‌توانند موقت یا دائمی باشند.
5. تغییر داروها: اگر داروی خاصی باعث خشکی چشم شده است، چشم‌پزشک ممکن است با پزشک عمومی شما مشورت کند تا جایگزین مناسبی پیدا شود.
6. استفاده از کمپرس گرم: برای افرادی که التهاب غدد میبومین (بلفاریت) دارند، استفاده از کمپرس گرم روی پلک‌ها می‌تواند به بهبود جریان چربی و کاهش خشکی کمک کند.

پیشگیری از خشکی چشم

پیشگیری از خشکی چشم اغلب شامل تغییراتی در سبک زندگی و عادات روزمره است. با رعایت این نکات می‌توانید تا حد زیادی از بروز یا تشدید خشکی چشم جلوگیری کنید:

• کاهش زمان خیره شدن به صفحه نمایش: هنگام کار با کامپیوتر، هر 20 دقیقه یک بار به مدت 20 ثانیه به نقطه‌ای دورتر (حدود 20 فوت یا 6 متر) نگاه کنید. همچنین، به طور آگاهانه پلک بزنید تا چشمانتان مرطوب بمانند. این یکی از مهم‌ترین نکات برای پیشگیری از خشکی چشم در عصر دیجیتال است.
• استفاده از مرطوب‌کننده هوا (Humidifier): به خصوص در فصول خشک سال یا در محیط‌هایی با تهویه مطبوع، استفاده از مرطوب‌کننده هوا می‌تواند به افزایش رطوبت محیط و کاهش تبخیر اشک کمک کند.
• نوشیدن آب کافی: هیدراته ماندن بدن نقش مهمی در تولید اشک کافی دارد.
• اجتناب از عوامل محیطی تحریک‌کننده: از قرار گرفتن مستقیم در معرض باد شدید، دود سیگار و هوای خشک خودداری کنید. در صورت لزوم، از عینک آفتابی یا عینک محافظ استفاده کنید.
• رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3 (مانند ماهی‌های چرب، بذر کتان و گردو) می‌تواند به بهبود کیفیت اشک کمک کند.
• تمیز کردن پلک‌ها: اگر مستعد بلفاریت هستید، تمیز کردن منظم پلک‌ها با شوینده‌های مخصوص چشم می‌تواند به سلامت غدد میبومین کمک کند.
• استراحت کافی: خواب کافی به بازسازی چشم‌ها کمک می‌کند.
• مراجعه منظم به چشم‌پزشک: چکاپ‌های دوره‌ای به شناسایی زودهنگام مشکلات و پیشگیری از خشکی چشم کمک می‌کند.

لنز بهتر است یا عینک؟ در مورد لنزها، اطمینان از استفاده صحیح و تعویض به موقع آن‌ها بسیار مهم است. اگر از لنز تماسی استفاده می‌کنید و دچار علائم خشکی چشم هستید، حتماً با اپتومتریست یا چشم‌پزشک خود مشورت کنید تا نوع لنز یا برنامه استفاده از آن تغییر کند.

آیپک: همراه شما برای بینایی سالم‌تر

درک علت خشکی چشم و انتخاب بهترین راه برای درمان خشکی چشم نیازمند آگاهی و گاهی اوقات کمک متخصص است. چه در حال حاضر با خشکی چشم دست و پنجه نرم می‌کنید یا به دنبال راهکارهای پیشگیری از خشکی چشم هستید، فروشگاه عینک آیپک می‌تواند همراهی مطمئن برای شما باشد.

ما در آیپک، علاوه بر ارائه‌ی انواع عینک‌های طبی با کیفیت بالا که می‌توانند محافظ چشمان شما در برابر عوامل محیطی باشند و به کاهش علائم خشکی چشم کمک کنند، مشاوره‌های تخصصی نیز ارائه می‌دهیم. تیم اپتومتریست ما آماده‌اند تا شما را در انتخاب عینک مناسب و یا حتی ارزیابی وضعیت چشمانتان برای تعیین اینکه لنز بهتر است یا عینک، یاری رسانند.

با مراجعه به وب‌سایت ما به آدرس https://eyepack.ir/، می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد محصولات و خدمات ما کسب کنید. ما در آیپک متعهد به حفظ سلامت بینایی شما هستیم و با ارائه محصولات با کیفیت و مشاوره‌های تخصصی، به شما کمک می‌کنیم تا بهترین راه حل را برای مدیریت خشکی چشم و داشتن دیدی شفاف و راحت پیدا کنید.